Het doel van Samen Beslissen is dat patiënten weloverwogen en geïnformeerd een keuze kunnen maken voor hun behandeling. Samen Beslissen zorgt ervoor dat patiënten een actievere rol krijgen tijdens hun behandeling en dat zij meer regie hebben gedurende het hele zorgproces. Ruim twee derde van de patiënten geeft aan dat samen beslissen met een zorgverlener over de behandeling voor hen belangrijk is. Voorwaarde hiervoor is dat er voldoende informatie over de behandelopties en veranderingen in de kwaliteit van leven als gevolg van deze behandelingen beschikbaar is, om een goede afgewogen keuze te maken. Als goede uitkomstinformatie beschikbaar is, kan dit in de spreekkamer door zorgverleners en patiënten gebruikt worden om samen een keuze maken voor diagnostiek en behandeling, die het beste aansluit bij de situatie van de patiënt. Daarnaast kan openbare uitkomstinformatie gebruikt worden om voorafgaand aan een behandeling een zorgaanbieder te kiezen die het beste aansluit bij de wensen en behoeften van een patiënt.

Uit onderzoek is gebleken dat Samen Beslissen effectiever is dan traditionele voorlichting en communicatie. Samen Beslissen zorgt ervoor dat patiënten besluitvaardiger worden, omdat zij zich meer bewust zijn van de voor- en nadelen van bepaalde keuzes. Daarnaast zijn patiënten vaker tevreden en twijfelen ze minder over de genomen beslissing. Samen beslissen is ook opgenomen in de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO). In deze wet is de informatieplicht van de zorgverlener aangevuld met de verplichting om tijdig overleg te voeren met de patiënt. De zorgverlener dient de patiënt te informeren over de mogelijkheid af te zien van behandeling, andere onderzoeken en behandelingen door andere zorgverleners, de uitvoeringstermijn van de behandeling en de verwachte tijdsduur hiervan.