Hoe zet je de ACT module effectief in? – Interview met Tim Batink

17-08-2020

Onlangs hebben wij nieuwe video’s ontwikkeld voor onze ACT module. In deze video’s wordt de informatie op een aantrekkelijkere en duidelijkere manier weergegeven. De nieuwe video’s zijn beschikbaar binnen onze ACT module en je kunt deze nu klaarzetten voor je cliënten. Deze verbetering is voor ons een goede aanleiding om ACT en het behandelprogramma weer eens onder de aandacht te brengen. Wij spraken Tim Batink over het gebruik van de ACT module. In dit interview vertelt hij meer over het effectief inzetten van de ACT module en geeft hij een aantal handige tips! Tim Batink is GZ-psycholoog in opleiding tot Specialist (Klinisch Psycholoog) en werkzaam bij U-center. Hij heeft zich gespecialiseerd in ACT en is in 2017 gepromoveerd op dit onderwerp. Hij is als Assistant Professor verbonden aan de Open Universiteit – Levenslooppsychologie, waar hij onderzoek doet naar ACT en e-health. In een eerder blog vertelde Tim ook al over de inhoud van de ACT module.

Welk type cliënt heeft het meeste baat bij de ACT module?
ACT richt zich niet op specifieke klachten, maar is gericht op de onderliggende transdiagnostische processen (experiëntiële vermijding en fusie met onze cognities). Door deze transdiagnostische focus is de module breed inzetbaar. Hij kan zowel bij stemmings- en angststoornissen alsook bij somatische problematiek worden ingezet. De ACT module kan daarnaast ook worden ingezet ter bevordering van de veerkracht en welzijn. De cliënt hoeft dus geen stoornis te hebben om te kunnen profiteren van deze module.

Kan de ACT module helemaal online ingezet worden, of wordt het toch wel aangeraden om de online module te combineren met face-to-face gesprekken?
De ACT module is zo opgezet dat deze als stand-alone module kan worden ingezet, dus dat er geen behandelaar aan te pas hoeft te komen. Alle uitleg is namelijk beschikbaar, zowel via tekst als korte video’s. De ervaring leert echter, dat de betrokkenheid van een behandelaar de therapietrouw aanzienlijk vergroot. Daarom is het raadzaam de module te combineren met (laag-frequent) persoonlijk contact. Dit hoeven overigens niet per se face-to-face gesprekken te zijn, digitaal contact is ook effectief. Cliënten uit de POH-GGZ en de Basis-GGZ lijken het meest baat te hebben bij de stand-alone module, bij cliënten uit de Specialistische GGZ is aanvullende ondersteuning gewenst/vereist.

Waar moet je als behandelaar rekening mee houden als je de ACT module inzet?
Eén van de uitdagingen bij het gebruik van e-health modules is de therapietrouw. Uit onderzoek weten we dat deze bij e-health een stuk lager is dan bij reguliere face-to-face contacten. Cliënten maken hun module regelmatig niet af. Het is belangrijk om dit goed te monitoren. Wat de therapietrouw kan verhogen, is tussentijds contact met de behandelaar. Het kan bijvoorbeeld ook helpen om samen een start te maken met de module, eventueel op afstand met behulp van de optie scherm delen. Zo is iemand al wat meer wegwijs in het systeem en is de drempel lager om hier thuis verder mee aan de slag te gaan. Embloom biedt zowel een kant en klare ACT-module, alsook de mogelijkheid om de module te personaliseren. Het is bijvoorbeeld raadzaam om bij beperkte motivatie te starten vanuit de Commitment deelmodules (Waarden en Toegewijd handelen). Dan start de cliënt eerst met stilstaan bij wat hij wel wil in zijn leven en zal er daarna meer motivatie zijn om aan de slag te gaan met die vervelende obstakels die hem/haar in de weg zitten.

Kun je de ACT module ook inzetten als je zelf als therapeut geen kennis hebt van ACT?
Zoals gezegd is de ACT module stand-alone in te zetten, dus in principe is kennis van ACT niet noodzakelijk. Echter, zonder kennis van ACT is het wel lastiger om in te schatten bij welke cliënten deze module goed zou kunnen aansluiten. Dus het hebben van basiskennis van de module is wel een pré, zeker ook als de cliënt vragen heeft over de module. Het is overigens ook raadzaam, om de module als therapeut zelf een keer te doorlopen; practice what you preach!

Op welke manier kan de ACT module naast andere therapievormen ingezet worden?
Veel therapieën zijn gericht op klachtreductie (wat wil iemand niet in zijn leven). De ACT module kan naast deze klachtgerichte therapievormen worden ingezet ter versterking van iemands veerkracht en welzijn (wat wil iemand wel in zijn leven). Je zou ook een aantal deelmodules kunnen gebruiken ter aanvulling op een therapie. Je zou bijvoorbeeld de Commitment deelmodules (Waarden en Toegewijd handelen) kunnen inzetten bij een cognitief gedragstherapeutische behandeling van depressie, om zo de gedragsactivatie vanuit het CGT-protocol aan te kunnen vullen met waardengericht gedrag. Iemand moet immers toch worden geactiveerd, waarom dan niet meteen deze activatie waardengericht maken?

Je bent momenteel bezig met een onderzoek naar de ACT module van Embloom. Kun je hier iets meer over vertellen?
In samenwerking met de Open Universiteit Heerlen wordt er momenteel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de ACT-module van Embloom. Het doel van dit onderzoek is om de gebruikersvriendelijkheid en effectiviteit van de module te meten. Het onderzoek bestaat uit het volgen van de online ACT module en het invullen van een online vragenlijst, op drie verschillende tijdstippen. Het gaat hierbij om de vragenlijst FIT-60 die psychologische flexibiliteit (veerkracht), emotioneel, psychologisch sociaal welbevinden en positief en negatief affect (stemming) meet. Het betreft een onderzoek onder de algemene bevolking, waarbij er niet geselecteerd wordt op bepaalde klachten. Mensen hoeven niet klachtenvrij te zijn om deel te nemen aan dit onderzoek. Eind dit jaar zal de inclusie stoppen en kunnen we de data gaan analyseren. Eind 2021 hopen we onze resultaten te kunnen delen.