ACT bestaat uit zes verschillende processen/vaardigheden:

1. Ruimte maken voor negatieve gevoelens (acceptatie);
2. Afstand nemen van vervelende gedachten (defusie);
3. Flexibel omgaan met het zelfbeeld (zelf als context);
4. Aandacht richten op het hier en nu (mindfulness);
5. Stilstaan bij wat écht belangrijk is in het leven (waarden)
6. Investeren in de eigen waarden (toegewijd handelen).

Deze vaardigheden ontwikkelt een cliënt alleen als hij of zij er ook actief mee aan de slag gaat, niet alleen tijdens het behandelcontact, maar ook daarbuiten. De vaardigheden zijn tevens contextafhankelijk; het is daarom belangrijk om met de vaardigheden in de eigen omgeving te oefenen. E-health is een goede manier om cliënten te ondersteunen in het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden, in hun eigen context. Vanuit deze visie, zijn we drie jaar geleden gestart met de ontwikkeling van een e-health-module op basis van ACT. Het gebruikte materiaal komt direct uit de klinische praktijk en heeft daarmee reeds de toets van de praktijk doorstaan.

De ACT-module bestaat uit negen onderdelen:

1. Wat is ACT;
2. Creatieve hopeloosheid (worstelen);
3. Acceptatie (ruimte maken);
4. Defusie (afstand nemen);
5. Zelf als context (identiteit);
6. Hier en nu (aandacht);
7. Waarden (oriënteren);
8. Toegewijd handelen (investeren);
9. Psychologische flexibiliteit (ACT in haar totaliteit).

Binnen de verschillende onderdelen wordt stilgestaan bij de ACT-vaardigheden die nodig zijn om met de klachten om te gaan en weer te investeren in het eigen leven. Middels korte video’s worden de afzonderlijke ACT-onderdelen geïntroduceerd. Vervolgens gaan de cliënten aan de slag met het betreffende thema, ondersteund door geïllustreerde ACT-metaforen en ACT-oefeningen. Er zijn invuloefeningen, doe-oefeningen, geleide-oefeningen en audio-oefeningen beschikbaar.

Bij het ontwikkelen van de module hebben we ernaar gestreefd deze zo flexibel mogelijk te maken. De ACT-module is standalone te volgen door de cliënt, waarbij geen aansturing nodig is vanuit de behandelaar. Het is echter ook mogelijk om de module in te zetten als aanvulling op de face to face contacten (blended care). Tenslotte zijn de elementen van de module ook los beschikbaar, zodat de behandelaar geheel zelf de module-inhoud kan samenstellen en zo optimaal afstemmen op de behoefte van de cliënt. De ACT-module geeft de cliënt concrete en bruikbare handvatten om persoonlijke veerkracht te ontwikkelen en weer ACTief in het leven te staan!

In samenwerking met de Open Universiteit wordt er momenteel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de ACT-module binnen het Embloom Platform. Wilt u meer over ACT weten, bekijk dan ook mijn introductievideo over ACT.

Tim Batink
GZ-psycholoog & Assistent Professor OU