16-10-2020

De afgelopen tijd zijn we bezig geweest met de ontwikkeling van een Positieve Gezondheid Vragenlijst (PGV), gericht op het in kaart brengen van de algemene gezondheid van een cliënt. Wij zijn trots te kunnen melden dat de PGV, die gebaseerd is op de principes van de positieve psychologie en positieve gezondheid, vandaag is vrijgegeven op ons platform.

Decennia lang werden psychische klachten bekeken vanuit een medisch perspectief. Er werd gekeken naar klachten en beperkingen en hoe deze opgelost kunnen worden. Deze focus heeft de psychologie veel gebracht. Er is inmiddels veel kennis vergaard over het menselijk lijden en er zijn verschillende therapievormen ontwikkeld die effectief zijn in het bestrijden – of zelfs voorkomen – van psychische klachten. De focus op klachten geeft echter een eenzijdig beeld. Het leven bestaat namelijk uit dalen én pieken. De behoefte ontstond aan een betere balans binnen de psychologie. Zo is de positieve psychologie ontstaan, met een focus op ziekte én geluk, op klachten én krachten.

Belangrijk om te benadrukken is, dat positieve psychologie klachten niet wil minimaliseren of wegwuiven. De krachten en kansen van mensen worden juist benadrukt mét erkenning voor ziekte, pijn, verlies en inherente kwetsbaarheden. Hierbij wordt het lijden erkend en mogelijke verlichting daarvan wordt nagestreefd. Positieve psychologie vraagt daarom wel om een omslag in de aandacht en de manier van denken, namelijk van klachtgericht naar krachtgericht. Centraal staat hoe een persoon zijn krachten meer kan inzetten om huidige (psychische) klachten te verminderen en weerbaarheid en persoonlijke groei te vergroten.

In lijn met deze omslag in denken, hebben we de Positieve Gezondheid Vragenlijst (PGV) ontwikkeld. De vragenlijst brengt de algemene gezondheid van een cliënt in kaart en er wordt weergegeven op welke gebieden er nog winst te behalen valt. Maar nog belangrijker is dat de vragenlijst ook aangeeft op welke gebieden het wel al goed gaat, zodat de cliënt aanknopingspunten heeft om aan de slag te gaan met het verminderen van zijn/haar psychische klachten. Als een cliënt bijvoorbeeld hoog scoort op veerkracht, kun je als behandelaar samen met deze cliënt kijken naar wat hem/haar veerkrachtig maakt en hoe deze eigenschappen ingezet kunnen worden om de klachten te verminderen.

De Positieve Gezondheid Vragenlijst is opgebouwd uit zeven domeinen, die ieder op basis van vijf vragen worden samengesteld:
1) Fysieke gezondheid
Dit domein kijkt naar de lichamelijke gezondheid en de aandacht voor een gezonde levensstijl.
2) Mentale gezondheid
Hier wordt gekeken naar de geestelijke gezondheid, zoals het vermogen om je te concentreren of sociale contacten aan te gaan.
3) Zingeving
Binnen dit domein wordt weergegeven in hoeverre er aan de basisbehoeften wordt voldaan (autonomie, competentie en verbondenheid), of de persoon leeft volgens zijn eigen waarden en hoe hij/zij participeert in de maatschappij.
4) Kwaliteit van leven
Dit domein kijkt naar de tevredenheid met de leefomgeving en het ervaren geluk.
5) Veerkracht
Hier wordt gekeken naar de kwaliteiten die een persoon in staat stellen om psychologisch terug te kunnen veren bij een stressvolle gebeurtenis.
6) Dagelijks functioneren
Binnen dit domein wordt gemeten of een persoon in staat is om bepaalde (dagelijkse) handelingen uit te voeren, zoals het huishouden en werken.
7) Oplossingsgerichtheid
Hier wordt er gekeken naar de adaptieve strategieën die iemand kan hanteren om met moeilijke situaties om te gaan.

De Positieve Gezondheid Vragenlijst kan ingezet worden tijdens de behandeling of begeleiding van mensen met psychische klachten, zowel binnen de huisartsenzorg, generalistische basis ggz en specialistische ggz. Het instrument kan ook ingezet worden bij mensen zonder psychische klachten. Binnen de somatiek kan het bijvoorbeeld voor fysiotherapeuten of revalidatieartsen interessant zijn om deze vragenlijst in te zetten voor hun patiënten.

De PGV is een vragenlijst in ontwikkeling en wordt momenteel (wetenschappelijk) onderzocht in samenwerking met Maastricht University. Om deze reden is de vragenlijst standaard gedeactiveerd op ons platform. Wil je gebruik maken van de PGV en daarmee bijdragen aan het onderzoek? Lees dan hier meer. Meer informatie over de Positieve Gezondheid Vragenlijst kun je lezen in de handleiding.