Goedemorgen, lekker geslapen?

04-12-2018

“Goedemorgen, heb je lekker geslapen?” Dit was de eerste vraag die Elonique, Sanne en ik elkaar stelden aan de ontbijttafel tijdens het VGCt Najaarscongres, waar Embloom vorige maand aanwezig was met een stand. We hadden alle drie niet goed geslapen en uit onderzoek blijkt dat we niet de enige zijn. Iedereen slaapt weleens slecht. Echter, 10% van de Nederlanders heeft last van chronische slapeloosheid (insomniastoornis), hetgeen de meest voorkomende slaapstoornis is. Mensen die last hebben van chronische slapeloosheid slapen minstens drie keer per week, gedurende minstens drie maanden slecht. Zij functioneren slechter overdag, denk hierbij aan vermoeidheid, slaperigheid, prikkelbaarheid, verminderde concentratie en verminderde prestatie. Dat er aandacht moet worden besteed aan slapeloosheid is dus essentieel.

Dr. Merijn van de Laar deed promotieonderzoek naar patiënten met chronische slapeloosheid en comorbide psychische stoornissen. Voorheen werd bij mensen met een slaapstoornis niet altijd gekeken naar bijkomende psychische stoornissen. Merijn raadt echter aan om oog te hebben voor goede diagnostiek bij mensen met een slaapstoornis. Zo ontdekte hij dat ongeveer de helft van de mensen met een slaapstoornis ook kampt met een comorbide psychische stoornis, zoals een depressieve stoornis of een angststoornis. Zijn bevindingen staan beschreven in zijn proefschrift, genaamd ‘Individual differences in insomnia; implications of psychological factors for diagnosis and treatment’. Daarnaast bleek uit zijn onderzoek dat mensen met bijkomende psychische stoornissen slechtere behandeluitkomsten lieten zien. Zo bleek cognitieve gedragstherapie voor mensen met een slaapstoornis minder goed aan te slaan als zij ook kampten met bijkomende psychische stoornissen. Hij adviseert dan ook voor deze groep patiënten om met de slaapproblemen tegelijkertijd ook de comorbide stoornissen aan te pakken, omdat dit kan zorgen voor betere behandelresultaten. Als deze comorbide psychische stoornissen niet ook worden aangepakt, heeft de slaapbehandeling minder effect.

Bij een goede nachtrust zijn meerdere mensen gebaat. Zo heeft ook een werkgever er baat bij als werknemers goed slapen. Arbeidspsycholoog dr. Michèlle van Laethem voerde langetermijnstudies uit onder 1.000 Nederlanders en 2.000 Zweden. Daarnaast bestudeerde ze in een kortetermijnstudie een groep van 44 promovendi die een dagboek bijhielden rond de verdediging van hun proefschrift. Michèlle onderzocht de relatie tussen werkstress, werkgerelateerd piekeren en slaap. Michèlle toonde aan dat slecht slapen als gevolg van werkstress, zelf ook werkstress veroorzaakt en dat een slechte nachtrust op zijn beurt voorspellend is voor verhoogde werkstress. Werkgerelateerd piekeren bleek een belangrijk onderliggend mechanisme te zijn bij de wederkerige relatie tussen werkstress en slaapproblemen. Haar bevindingen beschreef zij in haar proefschrift genaamd: ‘Reciprocity between work stress and sleep. Perseverative cognition as underlying mechanism’. Het verminderen van stress is van belang om de kwaliteit van de slaap te verbeteren. Onder de aanbevelingen voor werknemers om deze vicieuze cirkel te doorbreken benoemt zij het voorkomen van piekeren door bijvoorbeeld positieve afleiding te zoeken in muziek of het lezen van een boek.

Samen met Merijn van de Laar en InnoPsy ontwikkelde Embloom een slaapmodule, al voorkomt onze eigen kennis op dit gebied dus niet dat ook wij wel eens slecht slapen. Overigens hoeft een minder goede nachtrust als gevolg van een gezellige “VGCt silent disco”, niet als problematisch of stress-verhogend te worden gezien.

Ies Dijksman, PhD

Research and Development Manager Embloom

Wellicht ook interessant:

Ies Dijksman

Ies Dijksman is R&D Manager bij Embloom. Zij is onder andere verantwoordelijk voor de ontwikkeling van content voor het Embloom Platform, in samenwerking met verschillende experts en universiteiten. In 2013 begon Ies als PhD-student bij Maastricht University met onderzoek naar de TeleScreen, het triage-instrument van Embloom. Daarnaast heeft zij onderzoek gedaan naar de houdingen van psychologen ten aanzien van e-mental health, barrières die zij ervaren bij het gebruik ervan en specifieke wensen ten aanzien van blended care. Haar proefschrift is getiteld: ‘TeleScreen as a novel internet-based tool for classifying mental disorders presented in primary care’.