Voordeurscreening leidt tot een snellere en betere toeleiding tot passende zorg, tegen lagere kosten, blijkt uit een pilot van Lionarons GGZ. Om te voorkomen dat mensen met psychische problemen onnodig op de wachtlijst worden geplaatst, zet Lionarons GGZ sinds 2019 een voordeurscreening in. Binnen twee weken na aanmelding krijgen cliënten te horen of de instelling een passend behandelaanbod heeft voor de betreffende cliënt.

Het is een groot probleem in de GGZ. Cliënten die na maanden op de wachtlijst gestaan te hebben, al na enkele gesprekken te horen krijgen dat de instelling geen passend behandelaanbod heeft. Uit cijfers van Lionarons GGZ uit 2018 bleek dat 23% van de cliënten in de Generalistische Basis GGZ en 16% van de cliënten in de Gespecialiseerde GGZ na diagnostiek wordt doorverwezen naar een ander echelon of terugverwezen wordt naar de huisarts. Deze vertraging leidt tot onnodige zorgkosten en verergering van de klachten. Het gebruik van screeningsinstrumenten ter ondersteuning van de verwijzing, komt in huisartspraktijken maar moeizaam van de grond. Steeds meer GGZ-instellingen zetten daarom een voordeurscreening in, maar zij krijgen dit niet vergoed als er geen zorgtraject wordt gestart. Met toestemming van CZ en VGZ heeft Lionarons GGZ in 2019 een pilot uitgevoerd, waarbij gebruik werd gemaakt van de online triage van e-health aanbieder Embloom. De kosten van de voordeurscreening werden volledig vergoed. Eind maart is de pilot afgerond en zijn de resultaten in kaart gebracht.

In totaal namen 334 cliënten aan de pilot deel. In de leeftijdscategorie 18 tot 55 jaar vulden vrijwel alle cliënten het screeningsinstrument zonder problemen in. Cliënten hadden altijd de mogelijkheid om te wachten op een regulier intakegesprek. Van de cliënten in de Generalistische Basis GGZ werd 15% op basis van de voordeurscreening terugverwezen naar de huisarts of doorverwezen naar een collega-instelling. Werd een zorgtraject gestart, dan werd slechts 4% van de trajecten afgesloten na enkel diagnostiek, tegenover 23% in 2018. Met andere woorden, als op basis van de screening werd besloten om een cliënt op de wachtlijst te plaatsen, dan kon in vrijwel alle gevallen ook daadwerkelijk passende hulp geboden worden. In de Gespecialiseerde GGZ werd 14% van de cliënten op basis van de screening terug- of doorverwezen. Als op basis van de screening een zorgtraject werd gestart werd 6% van de trajecten afgesloten als DBC-diagnostiek, tegenover 16% in 2018. Bij 3,4% van de verwezen cliënten bleek uit de voordeurscreening dat er sprake was van een acuut suïciderisico. Hierdoor kon Lionarons GGZ direct actie ondernemen richting de huisarts, om zo een dreigende crisis te voorkomen.

Zowel in de Generalistische Basis GGZ als in de Gespecialiseerde GGZ leidde de inzet van de voordeurscreening tot een daling van de kosten voor diagnostiek en onvolledige behandeltrajecten. De besparing bedroeg 82,6% binnen de Generalistische Basis GGZ en 62,5% binnen de Gespecialiseerde GGZ. In beide echelons was de besparing aanzienlijk groter dan de kosten van de voordeurscreening zelf.

Het aantal dagen wachttijd, tussen de aanmelding en beoordeling (pre-intake), werd door invoering van de voordeurscreening meer dan gehalveerd, van gemiddeld  53,1 dagen in 2018 naar gemiddeld 24,2 dagen in 2019. Dat betekent dat cliënten en verwijzers veel sneller dan voorheen te horen kregen of ze bij de instelling aan het goede adres waren. Had Lionarons GGZ geen passend behandelaanbod, dan werd de cliënt, inclusief advies voor passende zorg, terugverwezen naar de huisarts of doorverwezen naar het juiste echelon. Op basis van alleen de verwijsbrief van de huisarts is de kans groot dat pas na het intakegesprek duidelijk wordt of de cliënt op de juiste plek is.

“Het screeningsrapport bevat uitgebreide informatie over de hulpvraag en de problematiek van de cliënt. Hierdoor kan een goede inschatting worden gemaakt welke zorg de cliënt nodig heeft”, aldus Lara Simons, bestuurder van Lionarons GGZ. “Teamleiders en psychiaters ervaren de voordeurscreening als behulpzaam en een waardevolle aanvulling op de verwijzing van de huisarts. Het online karakter van de screening is in deze tijd van fysieke beperking bovendien een extra voordeel.”

Lionarons GGZ heeft toestemming om voorlopig door te gaan met de voordeurscreening. CZ en VGZ onderzoeken momenteel de mogelijkheden om voordeurscreening in breder verband te faciliteren. Marieke Verlee, manager GGZ bij CZ over het project: “Deze pilot is een mooi voorbeeld van een GGZ-aanbieder die zich inspant om ervoor te zorgen dat onze verzekerden zo snel mogelijk op de juiste plek terecht komen én hiermee een actieve bijdrage levert aan het reduceren van de wachtlijsten in de GGZ”. Desirée Drossaert, zorginkoper GGZ van VGZ vult aan: “Het is een prachtig voorbeeld van juiste zorg op de juiste plek met ondersteuning van ict-tools. Dit past volledig in de visie van VGZ van zinnige zorg en is daarmee een Good Practice in wording.”

In samenwerking met de Universiteit Maastricht wordt verder wetenschappelijk onderzoek voorbereid, waaraan meer GGZ-instellingen zullen deelnemen.

(bron: Lionarons GGZ)

Gerelateerde artikelen:

Skipr – Online Screening halveert wachtlijsten ggz

ICT Health – Online pilot voordeurscreening biedt betere zorg ggz

Weg van de wachtlijst – Screening: Op de juiste plek op de wachtlijst

CZ Nieuws – CZ stimuleert goede voordeurscreening ggz